سرمازدگی محصولات کشاورزی، پیشگیری چالش ها

سرما زدگی زمین های کشاورزی

سرمازدگی محصولات کشاورزی پدیده ای است که دردرجه حرارت های پائین سبب ایجاد خسارت و یا از بین رفتن اندامهای گیاهی می شود. این عارضه در درختان میوه در فصل زمستان و یا اوایل بهار حادث می شود و هر ساله خسارتهای زیادی بر جای می گذارد.

زمانیکه دما هوا به زیر آستانه تحمل گیاه می رسد (سرمازدگی یا یخ زدگی) یک سری تغییرات بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی اتفاق می افتد که در نتیجه آن عملکرد سلول های گیاهی مختل می شود. در واقع این خسارت منجر به خروج آب درون سلولی شده و در نتیجه آن دیواره سلولی آسیب می بیند بخصوص اگر تنش سرمازدگی یا یخ زدگی ناگهانی رخ دهد.

اما در صورتیکه برخی پدیده های طبیعی مانند خوسرمایی در گیاهانی که در مناطق با دما پایین پاییز و زمستان رشد می کنند، اتفاق بیفتد قطعا خسارت کم تر خواهد بود.

علائم ظاهری خسارت سرما زدگی در گیاهان

بارز ترین علامت تنش سرما و یخ زدگی در صبح روز بعد از یخبندان دیده می شود که به شرح زیر است:

برگ های خسارت دیده رنگی سبز تیره و ظاهری خیس خورده دارند، اگر خسارت شدید نبوده یا تمام سطح برگ را نگرفته باشد برگ بر روی درخت مانده وخسارت جبران می شود. خسارت در مورد میوه های سردسیری منحصراً به شکوفه ی درختان محدود می شود.

شکوفه های خسارت دیده ظاهری قهوه ای تا سیاه پیدا نموده و در صورتی که از نزدیک به آن دقیق می شویم ملاحظه می شود که گلبرگ ها شفاف شده و در میان انگشتان به راحتی له می شوند، به این ترتیب در اثر صدمات وارده شکوفه ها ظرف چند روز ریخته و درخت فاقد میوه در آن سال خواهد بود.

ریزش سریع شکوفه ها در این حالت هیچ رابطه ای با بیماری یا نامنظمی خاص دیگری در درخت نمی باشد. بعضی از میوه های دانه دار مانند رقم گلابی «Bartelette» و سیب رقم گلدن «Gohden delicious» علامت خسارت یخبندان را به صورت لکه هایی نا صاف برنگ زرد تا قهوه ای که اصطلاحاً «Russeting» نامیده می شود نشان می دهد.

یکی دیگر از صدماتیکه با خسارت سرما و یخبندان همراه است « آفتاب سوختگی» می باشد. این پدیده خاص تنه درختان می باشد و بیشتر در قسمت جنوب غربی درختان دیده می شود که در طی زمستان های سرد بروز می کند.

حساس ترین مرحله خسارت سرما بعد از افتادن گلبرگ ها وقتی است که میوه های جوان و چغاله تازه شکل گرفته باشند

گلها عموماً از برگ ها حساس ترند. حساسیت قابل ملاحظه میوه های جوان و نارس به خاطر آسیب دیدن بافت ها نیست بلکه بعلت فساد جنین گیاه می باشد. اگر جنین گیاه کشته شود میوه نمی تواند رشد و نمو پیدا کرده و به زندگی خود ادامه دهد و در نتیجه در اثر سرما زدگی ضایع و ریزش پیدا می کند.

آیا روغن پاشی برای جلوگیری از سرمازدگی و یخ زدگی مفید است؟

خیر، روغن پاشی و ترکیبات روغنی اثری در جلوگیری از سرمازدگی ندارند و این کار باعث آسیب به درخت می شود.